मराठा-कुणबी जात प्रमाणपत्र कसे काढाल? संपूर्ण माहिती, प्रक्रिया आणि कागदपत्रे. महाराष्ट्रातील मराठा समाजासाठी कुणबी जाती प्रमाणपत्र Kunbi Maratha caste certificate हे एक अत्यंत महत्त्वाचे दस्तऐवज ठरले आहे. राज्य सरकारकडून मराठा समाजाला आरक्षणाचे फायदे मिळावेत यासाठी कुणबी’ जातीचे प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे.

पण, हे प्रमाणपत्र कोण काढू शकते? कोणती कागदपत्रे लागतात? अर्जाची प्रक्रिया काय आहे? आजच्या या post मध्ये आपण या सर्व प्रश्नांची उत्तरे सविस्तरपणे घेणार आहोत.
Kunbi Maratha caste certificate in marathi | कुणबी मराठा जात प्रमाणपत्र
ऐतिहासिकदृष्ट्या, मराठा समाजात अनेक घराणी मूळची शेतकरी (कुणबी) होती. राज्य सरकारने मराठा समाजाला आरक्षणाचा लाभ देण्यासाठी अट घातली आहे, की ज्यांना आपल्या वंशावळीत कुणबी पूर्वज सापडतील, त्यांना त्यासाठी पुरावे सादर करून कुणबी जात प्रमाणपत्र मिळवावे लागेल. हे प्रमाणपत्र एकत्रित कुटुंबाच्या मूळ पुरुषासाठी (Tehsil Office) काढता येते, ज्यामुळे त्याच्या वंशजांना शैक्षणिक आणि नोकरीच्या क्षेत्रात आरक्षणाचा लाभ मिळू शकतो. हे प्रमाणपत्र काढण्यासाठी ऐतिहासिक पुरावे सादर करणे गरजेचे आहे.
मराठा कुणबी जात प्रमाणपत्र काढण्यासाठी पात्रता कोणती?
Kunbi Maratha caste certificate काढण्यासाठी अर्जदाराने महाराष्ट्राचा मूळ रहिवासी असणे अनिवार्य आहे. अर्जदाराचे कुटुंब मूळचे कुणबी (शेतकरी) आहे, याचा पुरावा सादर करता आला पाहिजे. सध्या, सरकारने मराठा समाजातील लोकांसाठी जे मूळ कुणबी पुरावे मान्य केले आहेत, ते पुढीलप्रमाणे: १९६७ पूर्वीचे जुने स्कूल सोडण्याचे प्रमाणपत्र (School Leaving Certificate) ज्यामध्ये जात कुणबी अशी नोंद आहे. जुन्या कुटुंबावरील जमिनीचे ७/१२ उतारे किंवा भूमिअभिलेखात ‘कुणबी’ जात म्हणून नोंद. महसुली दप्तरातील जुन्या नोंदी ज्यात जात ‘कुणबी’ दिसते. किंवा राज्य सरकारने मान्यता दिलेले इतर कोणतेही ऐतिहासिक दस्तऐवज.
अर्ज करण्यासाठी लागणारी कागदपत्रे यादी
तुमच्याकडे पुरावा म्हणून जुने कागदपत्र असल्यास, खालील कागदपत्रे तयार करून ठेवावीत. मूळ कुणबी पुराव्याची सत्यापित प्रत (जसे की ७/१२ उतारा किंवा SLC). अर्जदाराचा जातीचा दावा सिद्ध करणारे शपथपत्र (Affidavit). अर्जदाराचे आधार कार्ड आणि मतदार ओळखपत्र. रहिवास प्रमाणपत्र (Domicile Certificate). जुन्या आणि नवीन कुटुंब नोंदणीचा अहवाल (Family Tree Report). जुन्या कागदावरील नाव आणि सध्याच्या नावातील सुसंगतता दाखवणारे कागदपत्र (जर लागले तर). पासपोर्ट आकाराची फोटो.
Rabi Season | कृषी विभागाकडून रब्बी हंगाम 2025-26 साठी पीक प्रात्यक्षिकांसाठी अर्ज सुरू
अर्ज कसा करावा? | ऑनलाइन आणि ऑफलाइन प्रक्रिया
कुणबी प्रमाणपत्र काढण्यासाठी अर्ज करण्याची दोन मुख्य पद्धती आहेत. पद्धत एक म्हणजे ऑफलाइन अर्ज: यासाठी तुम्हाला तुमच्या मूळ गावाच्या तहसीलदार कार्यालय (Tehsil Office) किंवा जिल्हा कलेक्टर कार्यालयात संपर्क साधावा लागेल. तेथे कर्मचाऱ्यांकडून अर्ज फॉर्म मागावा, तो काळजीपूर्वक भरा आणि सर्व आवश्यक कागदपत्रांच्या प्रत्या जोडून सबमिट करा. तहसीलदार कार्यालयातील अधिकाऱ्यांकडून तुमच्या कागदपत्रांची तपासणी केल्यानंतर प्रमाणपत्र जारी केले जाईल.
पद्धत दोन म्हणजे ऑनलाइन अर्ज – ही प्रक्रिया सध्या अनेक जिल्ह्यांमध्ये सुरू झाली आहे. तुम्ही महाराष्ट्र राज्याच्या अधिकृत सेवा पोर्टल किंवा तुमच्या जिल्ह्याच्या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन ऑनलाइन अर्ज करू शकता. ऑनलाइन पोर्टलवर नोंदणी करून, आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करावी लागतील. अर्ज सबमिट झाल्यानंतर, तुम्हाला एक अर्ज क्रमांक मिळेल, ज्याचा वापर करून तुम्ही तुमच्या अर्जाची status ऑनलाइन तपासू शकता.
महत्त्वाच्या टिपा
अर्जासोबत सादर केलेली सर्व कागदपत्रे सत्यापित आणि स्वतःच्या छापील प्रती असाव्यात. जुन्या कागदपत्रांवरील नाव आणि सध्याच्या अर्जातील नाव जुळत नसल्यास, त्यासाठी वेगळे शपथपत्र द्यावे लागेल. अर्ज सबमिट केल्यानंतर, तहसील कार्यालयातील अधिकारी तुमच्या घराच्या तपासणीसाठी येऊ शकतात किंवा पुराव्याबाबत अधिक चौकशी करू शकतात. प्रमाणपत्र मिळाल्यानंतर त्याची काळजीपूर्वक प्रत ठेवावी, कारण त्याचा वापर भविष्यातील सर्व सरकारी कामांसाठी होईल. कोणत्याही अडचणी आल्यास, तहसीलदार कार्यालयातील कर्मचाऱ्यांशी किंवा तुमच्या गावाच्या पाटलाशी संपर्क साधावा.
मराठा कास्ट सर्टिफिकेट महत्व
कुणबी जाती प्रमाणपत्र Kunbi Maratha caste certificate हा केवळ एक कागद नसून, शैक्षणिक आणि आर्थिक संधींची दारे उघडणारी गुरुकिल्ली आहे. जर तुमच्याकडे पुरावे आहेत, तर या प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करण्यास विलंब करू नका. योग्य ती कागदपत्रे गोळा करा, तहसील कार्यालयात संपर्क साधा आणि तुमच्या कुटुंबासाठी या महत्त्वाच्या लाभाची संधी हस्तगत करा. अधिकृत माहितीसाठी तुमच्या जिल्ह्याच्या कलेक्टर कार्यालयाची अधिकृत वेबसाइट भेट द्यावी.